همه مردم باید مالیات بدهند جز طلافروشان‌ !

«من به عنوان یک کارمند باید پیش از دریافت حقوق، مالیات همین حقوق کم دریافتی خود را پرداخت کنم اما خیلی از کسبه سالانه نصف ما هم مالیات پرداخت نمی‌کنند اما درآمدشان چندین برابر حقوق کارمندی است»؛ این را علی، کارمند، یکی از ادارات دولتی می‌گوید.

طبق اعلام سازمان امور مالیاتی هر کارمند در سال حدود 15 میلیون تومان مالیات می‌پردازد. این در حالی است که صنف طلافروش در سال به صورت متوسط 7 میلیون تومان یعنی نصف کارمندان مالیات پرداخت می‌کند.

بازار طلافروشان از روز سه‌شنبه هفته گذشته با انتشار شایعاتی در خصوص اخذ مالیات از این صنف در برخی نقاط تعطیل است، البته طلافروشان عامدانه مغازه‌‌های خود را باز نمی‌کنند تا بدین ترتیب مقابله خود را با شفافیت در فروش‌ها نشان دهند؛ طبق اعلام سازمان امور مالیاتی طلافروشان از اول دی‌ماه باید فروش‌های خود را در سامانه مؤدیان ثبت و فاکتور الکترونیک صادر کنند اما طلافروشان در راستای فرار مالیاتی، از این شفافیت فرار می‌کنند.

یکی از طلافروشان بازار تهران که مقابل مغازه بسته خود ایستاده بود، در گفت‌‌وگو با خبرنگار ما می‌گوید: اطلاعات خرید و فروش خود را در سامانه مودیان ثبت نمی‌کنیم و اگر لازم باشد تا یک ماه آینده نیز تعطیل خواهیم کرد اما مالیات زور نمی‌دهیم.

طلافروشان در سال ۱۳۹۹ به طور متوسط ۴ میلیون و ۱۰۰ هزار تومان، در سال ۱۴۰۰ به طور متوسط ۶ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان و در سال گذشته ۹ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان مالیات پرداخت کرده‌اند. یعنی مالیات پرداختی صنف طلافروشان و جواهرفروشان در سه سال اخیر به طور متوسط در هر سال ۶ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان و در هر ماه ۵۵۸ هزار تومان بوده است.

* هیچ‌گونه نرخ جدید یا پایه جدید مالیاتی برای طلافروشان وجود ندارد

سخنگوی سازمان امور مالیاتی اما می‌گوید: «هیچ‌گونه نرخ جدید یا پایه جدید مالیاتی برای طلافروشان وجود ندارد».

سازمان امور مالیاتی با الزام همه شرکت‌های حقوقی و افراد حقیقی که در 6 ماه ابتدایی سال بیش از 18 میلیارد تومان درآمد داشته اند به الزام ثبت فروش خود در سامانه مودیان به دنبال افزایش شفافیت مالی در کشور است. اما برخی از صنوف مانند طلافروشان که اساسا با شفافیت مشکل دارند، به این قانون اعتراض دارند.

* مقاومت طلا‌فروشان در برابر شفافیت

طلافروشان در سال‌های گذشته نیز هرجا که دولت در پی افزایش شفافیت مالی بوده است، دست به اعتراض زده اند، بستن بازار در سال 1389 و با اجرای قانون مالیات بر ارزش افزوده یکی از مواردی است که این صنف ظاهرا به مالیات، ولی در اصل به «شفافیت» معترض بوده اند و آن زمان تعطیلی بازار طلا به گفته فعالان این بازار با هدف فشار به دولت برای جلوگیری از اجرای قانون مالیات بر ارزش افزوده بود‌.

سازمان امور مالیاتی از اول دی ماه ۱۴۰۲ همه مشاغل را موظف به اتصال به سامانه مؤدیان کرده است تا بر اساس این سامانه هرگونه خرید و فروش ثبت و با ایجاد شفافیت، مالیات‌ستانی عادلانه انجام شود. با وجود اینکه برپایه قانون، از سال۱۴۰۰ مالیات طلا تنها ۹ درصد از اجرت فروش آن بوده و اصل کالای طلا، جواهر و پلاتین معاف از مالیات است، باز هم طلافروشان به بهانه شایعه‌ افزایش مالیات طلا و الزامی بودن ثبت کد ملی خریداران طلا، دست به تعطیلی بازار زدند تا سرچشمه اختلاف آن‌ها با سازمان امور مالیاتی یعنی مقاومت آنان برای پیوستن به سامانه مؤدیان آشکار نشود.

مالیات یکی از اصلی‌ترین منابع درآمدی دولت‌ها است و تأثیر اساسی بر افزایش رفاه عمومی و بهبود اداره ‌‌کشور دارد. نظام مالیات‌ستانی در ایران مبتلا به مشکلات ساختاری و اساسی است که زمینه‌ فرار مالیاتی را برای برخی مشاغل خاص و پردرآمد مهیا کرده است.

به عقیده کارشناسان، راه‌اندازی سامانه ‌مودیان اولین گام مهم و موثر در راستای اصلاح ساختار نظام مالیات‌گیری کشور است؛ این سامانه می‌تواند از طریق ایجاد شفافیت مالی و اقتصادی به مشکلاتی همچون بی عدالتی در مالیات‌گیری، فرار مالیاتی، عدم وجود شفافیت در حوزه جریان کالا، پایین بودن درآمدهای مالیاتی کشور نسبت به تولید ناخالص ملی پایان دهد.

محمد صادقی، کارشناس اقتصاد ایران در گفت‌‌‌وگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، درباره شایعه دریافت مالیات از افرادی که طلا می‌خرند، می‌گوید: «طلافروشان به دنبال انتقال بار مالیاتی حاصل از واقعی‌شدن مالیات خود به مصرف‌کنندگان هستند».

وی می‌گوید که در غیاب نظارت‌های جدی، برخی از اصناف و مشاغل خاص و پردرآمد فرار مالیاتی دارند، طلافروشان به شیوه‌های مختلف تلاش می‌کنند از دادن مالیات طفره بروند، با الزام این صنف به پیوستن به سامانه مؤدیان، با وجود اینکه هیچ مالیات جدیدی در کار نیست، با حاشیه‌سازی به دنبال شانه‌خالی کرد از پرداخت مالیات و شفافیت هستند.

کارشناسان اقتصادی می گویند دولت نباید در برابر فرافکنی و حاشیه‌سازی برخی صنوف عقب‌نشینی کند و ایجاد شفافیت و کاهش فرار مالیاتی طلافروشان که درآمد بالا و فرار مالیاتی زیادی دارند، باید ادامه پیدا کند، قطعا شفاف‌سازی مالیاتی به رشد درآمدهای اداره دولت و کاهش تکیه به درآمدهای نفتی و خام‌فروشی می‌انجامد.